Formatie van Peize

Code
NUPZ
Status
Formeel (Bosch 2003).
Lithologische beschrijving

Lichtgrijs tot wit matig tot uiterst grof zand (210-2000 µm), fijner naar het westen, kalkloos, grindig (kwarts dominant), lokaal hoekige stenen aan de top. In mindere mate kleilagen (talrijk in het Laagpakket van Balk) zonder mariene schelpen. Regionaal, lichtgrijs zeer tot matig fijn zand (105-210 µm) onderin.

Afzettingsmilieu

Fluviatiel (Eridanos, Baltische rivierensysteem), ondiep marien (deltafront; basaal fijn zand), kust- en riviervlakte (deltatop; zand met kleilagen).

Definitie ondergrens

Veelal gemarkeerd door kleilagen (Laagpakket van Balk). Scherp contact met glauconiethoudend, veelal schelphoudend, ondiep marien fijn zand (Formatie van Breda). Geleidelijke overgang (bij fijne basis) naar of scherp contact met fijner en kalkrijker ondiep marien zand (Formaties van Oosterhout en Maassluis). Geleidelijke overgang naar kalkloos, glimmerhoudend en bruiner fluviatiel zand en klei (Formatie van Waalre).

Definitie bovengrens

Lokaal gekenmerkt door een eenheid met stenen (Lagen van Hattem, vgl. Zandstra 1971). Veelal, geleidelijke overgang naar bont, kalkhoudend fluviatiel zand en grind (o.a. lydiet en witte kwarts; Formaties van Appelscha, Sterksel en Urk), of naar fluviatiel zand en klei (Formatie van Waalre).

Dikte indicatie
Tot ongeveer 180 m.
Geografische verbreiding
Zuidwaarts, veelal onduidelijke overgang naar en afwisseling met ingeschakeld fluviatiel zand en klei (Formatie van Waalre).
Regionale correlatie
IJmuiden Ground and Yarmouth Roads Formaties, gedefinieerd en gekarteerd in samenspraak met de Britse Geologische Dienst (Long et al. 1988); VK: afwezig; DUI: bovenste deel van het Kaolinsand (Stephan 2014); BEL: afwezig.
Ouderdom
late Plioceen (Reuverien, kwartsrijk) - vroeg Pleistoceen (Waalien, veldspaatrijk).
Holostratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
80 - 162 m (82 m) beneden maaiveld
Parastratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
107,2 - 237,5 m (130,3 m) beneden maaiveld
Parastratotype
Boring:
Diepte (dikte) langs boorgat:
86 - 264 m (178 m) beneden maaiveld
Oorsprong naam
Vernoemd naar Peize.
Vorige benaming(en)
Formatie van Harderwijk, onderste deel van de Formatie van Enschede en een groot deel van de Formatie van Scheemda (vgl. Doppert et al. 1975), inclusief de Afzettingen van Weerselo (vgl. Van den Berg & Gaemers 1993). Lagen van Hattem.
Gereviewed door (datum)
Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).
Referenties
Bosch, J.H.A. 2003. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.
Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.
Long, D., Laban, C., Streif, H., Cameron, T.D.J., Schüttenhelm, R.T.E. 1988. The sedimentary record of climatic variation in the southern North Sea. Philosophical Transactions of the Royal Society London B, 318 (1191), 523-537.
Stephan, H.J. 2014. Climato-stratigraphic subdivision of the Pleistocene in Schleswig-Holstein, Germany and adjoining areas: Status and problems. E & G Quaternary Science Journal, 63(1), 3-18.
Van den Berg, M.W., Gaemers, P. 1993. Tertiair. In: Van den Berg, M.W., Den Otter, C. (eds.): Toelichtingen bij de Geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Almelo Oost/Denekamp (28O/29). Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
Zandstra, J.G. 1971. Geologisch onderzoek in de stuwwal van de oostelijke Veluwe bij Hattem en Wapenveld. Mededelingen Rijks Geologische Dienst, Nieuwe Serie 22, 215-259.
Citeer als
TNO-GDN ([YEAR]). Formatie van Peize. In: Stratigrafische Nomenclator van Nederland, TNO – Geologische Dienst Nederland. Geraadpleegd op [DATE] op https://www.dinoloket.nl/stratigrafische-nomenclator/formatie-van-peize.