Formatie van Koewacht

Code
NUKW
Status
Formeel (Kiden 2010).
Lithologische beschrijving

Veelal fining upward. Groengrijs tot lichtbruin matig fijn tot matig grof zand (150-300 µm), zwak siltig, lokaal met fijn schelpgruis. In mindere mate lichtgrijs tot lichtbruin zeer tot uiterst grof zand (300-2000 µm) met weinig fijn grind (voornamelijk kwarts en vuursteen) en schelpfragmenten in geulbodemafzettingen. Plaatselijk omgewerkte schelpen. Sporadische dunne siltige kleilagen, zwak zandige leem, veen en gyttja.

Afzettingsmilieu

Vlechtend (vroeg) tot meanderend (laat; Bos et al. 2005, Kiden 2006) fluviatiel (Schelde) (Vlaamse Vallei, Tavernier 1946), inclusief rivierbedding (zand en grind), restgeul, en oever- en komgebied (klei en leem).

Definitie ondergrens

Doorgaans geaccentueerd door grove geulbodemafzettingen. Veelal scherp, erosief contact met grijsgroene tot donkergroene, glauconiet- en glimmerhoudende mariene afzettingen met relatief stugge klei (Formaties van Maassluis, Oosterhout, Breda, Tongeren of Dongen of de Rupel Formatie) of met siltig en kleiig, meer glimmerrijk fluviatiel-estuarien zand met kleilaagjes (Formatie van Waalre). Scherp en erosief maar visueel diffuus contact met schelphoudend marien zand (Eem Formatie), deels omgewerkt en ingeschakeld.

Definitie bovengrens

Lokaal gekenmerkt door een klei of leemlaag. Veelal, geleidelijke en diffuse overgang naar fijner, minder kalkrijk en meer humeus dekzand (Laagpakket van Wierden, Formatie van Boxtel), sporadisch ingeschakeld. Lokaal, scherp contact of geleidelijke overgang naar veen (Basisveen Laag, Formatie van Nieuwkoop), scherp contact met humeuze en fijnere kom- en restgeulklei en -zand (Kreekrak Formatie), of scherp en erosief contact met kleiig getijgeulzand (Laagpakketten van Walcheren en Wormer, Formatie van Naaldwijk).

Dikte indicatie
Tot ongeveer 20 m, gemiddeld 10-15 m.
Geografische verbreiding
Laterale overgang naar deels ingeschakeld marien zand (Eem Formatie) of naar grover Rijnzand (Formatie van Kreftenheye).
Regionale correlatie
Noordzee: niet onderscheiden, VK: afwezig, DUI: afwezig; BEL: formaties van Adegem, Oostwinkel en Eeklo.
Ouderdom
laat Midden Pleistoceen - Laat Pleistoceen (Saalien - Weichselien).
Holostratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
6,70 - 17,95 m (11,25 m) beneden maaiveld
Parastratotype
Diepte (dikte) langs boorgat:
7,73 - 14,84 m (7,11 m) beneden maaiveld
Oorsprong naam
Vernoemd naar Koewacht.
Vorige benaming(en)
Afzettingen van Vlissingen, Formatie van Schouwen, Afzettingen van Schouwen (Eem Formatie) (Van Voorthuysen 1957; Van Rummelen 1965; Doppert et al. 1975; Schokker 2003).
Gereviewed door (datum)
Wim Dubelaar (2018), Sytze van Heteren (2019).
Referenties
Bos, J.A.A., Huisman, D.J., Kiden, P., Hoek, W.Z., Van Geel, B. 2005. Early Holocene environmental change in the Kreekrak area (Zeeland, SW-Netherlands): a multi-proxy analysis. Palaeogeography, Palaoeclimatology, Palaeoecology 227, 259-289.
Doppert, J.W.Chr., Ruegg, G.H.J., Van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H., Zandstra, J.G. 1975. Formaties van het Kwartair en Boven-Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds.): Toelichting bij geologische overzichtskaarten van Nederland. Rijks Geologische Dienst, Haarlem, 11-56.
Kiden, P., 2006. De evolutie van de Beneden-Schelde in België en Zuidwest-Nederland na de laatste ijstijd. Belgeo 2006/3, 279-294.
Kiden, P. 2010. Beschrijving lithostratigrafische eenheid. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Utrecht.
Schokker, J. 2003. Patterns and processes in a Pleistocene fluvio-aeolian environment: Roer Valley Graben, south-eastern Netherlands. PhD Thesis. Nederlandse Geografische Studies, 314, Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap / Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen Universiteit Utrecht, Utrecht, 142 p.
Tavernier, R. 1946. L'évolution du Bas Escaut au Pléistocène supérieur. Bulletin de la Societé Belge de Géologie, 65, 106-125.
Van Rummelen, F.F.F.E. 1965. Toelichtingen bij de geologische kaart van Nederland 1:50.000, Bladen Zeeuwsch-Vlaanderen West en Oost. Geologische Stichting, Afdeling Geologische Dienst, Haarlem, 79 p.
Van Voorthuysen, J.H. 1957. Algemeen geologisch overzicht tot een diepte van 40 meter. In: De Ridder, N.A. (ed.), Agrohydrologische profielen van Zeeland. Staatsdrukkerij, s-Gravenhage, 20-32.
Citeer als
TNO-GDN ([YEAR]). Formatie van Koewacht. In: Stratigrafische Nomenclator van Nederland, TNO – Geologische Dienst Nederland. Geraadpleegd op [DATE] op https://www.dinoloket.nl/stratigrafische-nomenclator/formatie-van-koewacht.